Het woord ‘burn-out‘ wordt vaak te pas en te onpas gebruikt. “Als de zaken hier niet snel vertragen, ben ik op weg naar een burn-out!”. De waarheid is echter dat een overvolle agenda alleen niet voldoende is om een professionele burn-out te veroorzaken. Werkdruk of overbelasting wordt inderdaad vaak beschouwd als synoniem voor stress. Echter, van de zes belangrijkste factoren of ‘triggers’ van een burn-out is de hoeveelheid werk er slechts één. Hieronder benoemen we de 6 belangrijkste ‘triggers’ van een burn-out én geven we advies om dit te voorkomen.
1. Gebrek aan controle
Om ons tevreden en bekwaam te voelen in ons werk, moeten we het gevoel hebben dat we onze taken én resultaten onder controle hebben. Als we geen passend verantwoordelijkheidsniveau hebben gekregen, of als we geen toegang hebben tot de tools of middelen die nodig zijn om ons werk goed te doen, kunnen we ons gemakkelijk voorbij lopen. Het gebrek aan controle kan leiden tot een baan die indirect in conflict is met onze eigen waarden. Controleproblemen doen zich voor wanneer werknemers onvoldoende zeggenschap hebben over hun werk of de werkomgeving niet kunnen vormen om consistent te zijn met hun waarden.
Wat je eraan kunt doen: als je je in jouw huidige functie onderdrukt voelt, overweeg dan om je werkgever om meer autonomie of verantwoordelijkheid te vragen. Als je je onvoldoende of onvoldoende getraind voelt, onderneem dan stappen om nieuwe vaardigheden te leren of bestaande vaardigheden te verbeteren. Als je onduidelijkheid over jouw rol of verantwoordelijkheden ervaart, wees dan proactief en vraag om verduidelijking. Wat wordt er van jou verwacht vanuit jouw manager?
2. Onvoldoende beloning
We denken vaak aan beloningen in geldelijke termen, maar beloningen op de werkplek kunnen van alles zijn dat de dagelijkse werkstroom bevredigend maakt. Dit kunnen zeker financiële beloningen zijn (hoge beloning, goede secundaire arbeidsvoorwaarden), maar het kunnen ook sociale beloningen zijn (erkenning van de mensen om je heen) en intrinsieke beloningen (het gevoel dat je goed werk levert). Als je een van deze drie gebieden mist – geldelijke, sociale of intrinsieke beloningen – zul je eerder ontevreden zijn met je werk en kan je vatbaarder zijn voor burn-out.
Wat je eraan kunt doen: Als het binnen je macht ligt om meer beloningen te vragen en ontvangen (een verhoging, erkenning voor een goed stuk werk, enz.) is dat een geweldige eerste stap. Als dit niet mogelijk is kun je je verwachtingen bijstellen. Kun je intrinsieke betekenis vinden door te weten dat je het werk goed hebt gedaan? Kun je naar collega’s kijken voor herkenning in plaats van naar je leidinggevende?
3. Gebrek aan VERBINDING & contacten
Een sterk gemeenschapsgevoel wordt gekenmerkt door goed teamwerk, weinig conflicten en positieve sociale interacties. Een gezonde gemeenschap is nodig om de stress van het werk te bemiddelen. Mensen gedijen in gemeenschap en functioneren het beste wanneer ze lof, troost, geluk en humor delen met mensen die ze leuk vinden en respecteren. Naast emotionele uitwisseling en instrumentele hulp, bevestigt dit soort sociale steun het lidmaatschap van een persoon in een groep met een gedeeld gevoel voor waarden.
Wat je eraan kunt doen: Als je in jouw werkomgeving geen sociale verbinding ervaart, vraag jezelf dan af wat je kunt doen om positieve sociale interacties met collega’s te vergroten. Stel manieren voor om conflict- en ambtspolitiek te verminderen – of vermijd op zijn minst deelname eraan. Als je een echte eenling bent (of gewoon graag zelfstandig werkt), neem dan stappen om jezelf te omringen met gelijkgestemden die ondersteuning kunnen bieden en gevoelens van isolatie en eenzaamheid kunnen verminderen.
4. Afwezigheid van eerlijkheid
Een gebrek aan eerlijkheid (of perceptie van gebrek aan eerlijkheid) kan leiden tot gevoelens van respectloosheid of machteloosheid. Voorbeelden van situaties die kunnen leiden tot een gevoel van oneerlijkheid zijn:
- Ongelijkheid in werkdruk of beloning
- Valsspelen op de werkplek
- Ongepaste behandeling van promoties of evaluaties
Interessant is dat mensen zich over het algemeen meer zorgen maken over de schijn van eerlijkheid (dat wil zeggen dat een procedure eerlijk wordt uitgevoerd) dan dat het daadwerkelijke resultaat eerlijk is. We willen ervaren dat onze leidinggevenden hun best doen om een eerlijke en rechtvaardige werkplek te creëeren.
Wat je eraan kunt doen: Als je denkt dat er ongelijkheid op de werkplek is, kun je dit het beste onder de aandacht brengen van jouw werkgever of of een vertrouwenspersoon. Stel alternatieve strategieën voor om geschillen of meningsverschillen te behandelen, en moedig het gebruik van gestandaardiseerde instrumenten, schalen en procedures aan om een gevoel van eerlijkheid op de werkplek te garanderen.
5. Conflict in waarden
Een waarden-conflict ontstaat wanneer jouw persoonlijke waarden en doelen niet op één lijn liggen met die van de organisatie. Iemand die sterk gelooft in de humane behandeling van dieren en voor een vleesverwerkingsbedrijf werkt zal bijvoorbeeld een conflict in waarden ervaren. Bijdragen aan een zinvol persoonlijk doel is een krachtige stimulans voor de mens. Als dit werk ook bijdraagt aan de organisatorische missie, worden mensen mogelijk beloond met extra kansen voor zinvol werk.
Wat je eraan kunt doen: Twee opties voor om de omgang met waarden-conflicten: ofwel proberen jouw persoonlijke waarden in overeenstemming te brengen met die van de organisatie, of de organisatie verlaten en op zoek gaan naar een zinvollere baan. Hoewel kleinere, minder significante waarde-mismatches vaak kunnen worden opgevangen binnen je huidige baan, verdient het misschien de voorkeur om een organisatie te vinden die vergelijkbare waarden ondersteunt.
6. Overbelasting van het werk
Misschien wel de meest voorkomende factor bij burn-out, werkoverbelasting is gewoon een niet duurzame werklast. Een definitie hiervan is ‘eisen die aan banen worden gesteld die de menselijke grenzen overschrijden’. Dit kan voorkomen wanneer de hoeveelheid werk de beschikbare tijd overschrijdt, of wanneer de taak simpelweg te moeilijk is gezien jouw huidige middelen, vaardigheden of vaardigheidsniveau.
Wat je eraan kunt doen: Geef mensen voldoende tijd en gelegenheid om te rusten en herstellen van overbelasting op het werk. Als de werkdruk doorgaans in balans is, zal een strakke deadline af en toe of incidenteel overwerk niet leiden tot burn-out. Vermijd chronisch overwerk en bouw niet-onderhandelbare tijden van herstel in na bijzonder drukke of stressvolle tijden.
Heb je een vraag over vitaliteit op de werkvloer? Herken je signalen van een burn-out bij jezelf of een collega? Neem dan beslist contact op met Fons van den Bemd van de Vitaliteitsgroep. Wanneer je er op tijd bij bent kan veel (persoonlijk) leed voorkomen worden!
